གངས་ལྗོངས་མེ་ལོང་དྲ་བའི་འཕྲིན།  ཟླ3པའི་ཚེས5ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར།  སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རྔ་བ་ཁུལ་ཟུང་ཆུ་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་ཧོང་ཧྲན་ཀོན་མེ་འཁོར་འབབ་ཚིགས་སུ་བཟོ་སྐྲུན་རླངས་འཁོར་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དུང་སྒྲ་བསྒྲགས་སྟེ། ཟི་ལིང་ནས་ཁྲིན་ཏུའུ་བར་གྱི་ལྕགས་ལམ་ལས་སི་ཁྲོན་གྱི་རིམ་པ་དངོས་སུ་ལས་འགོ་བརྩམས་པ་ཁྱབ་སྒྲོག་བྱས། 

          གསར་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་པའི་ཟི་ལིང་ནས་ཁྲིན་ཏུའུ་བར་གྱི་ལྕགས་ལམ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི “གཞུང་བརྒྱད་འཕྲེད་བརྒྱད”མྱུར་བགྲོད་ལྕགས་ལམ་གྱི་ལམ་ཐིག་གཙོ་གྲས་སྟེ། ལན་གྲུ་ནས་ཀོང་ཀྲིག་བར་གྱི་ལམ་ཐིག་གི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ལ།  “ལོ་ལྔའི་འཆར་གཞི་ཨང་བཅུ་གསུམ་པའི”ཁྲོད་འགྲིམ་འགྲུལ་དབུལ་ཐར་གྱི་ལྕགས་ལམ་རྣམ་གྲངས་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པའི་གྲས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན། ལྕགས་ལམ་གྱི་ལམ་ཐིག་ནི་མཚོ་སྔོན་གྱི་མཚོ་ཤར་འབབ་ཚུགས་ནས་མགོ་བཟུང་སྟེ།  མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མཚོ་ཤར་གྲོང་ཁྱེར་དང་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ།  ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ།  སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྔ་བ་བོད་རིགས་ཆང་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་བཅས་བརྒྱུད་ནས་སི་ཁྲོན་གྱི་ཧོང་ཧྲན་ཀོན་འབབ་ཚུགས་ལ་མཐུད་རྒྱུ་རེད། 

ཟི་ལིང་ནས་ཁྲིན་ཏུའུ་བར་གྱི་ལྕགས་ལམ་གྱི་གནས་ཚུལ།

ལྕགས་ལམ་སྤྱིའི་རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ836.5ཡོད་ཅིང་།  གསར་སྐྲུན་བྱ་དགོས་པའི་ལྕགས་ལམ་གྱི་རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ502.5ཡོད།

དུས་ཚོད་རེར་སྤྱི་ལེ200རུ་བགྲོད་ཐུད། 

བསྡོམས་པས་འབབ་ཚུགས19ཡོད་ཅིང་།  གསར་སྐྲུན་བྱ་དགོས་པའི་འབབ་ཚུགས17ཡོད།

རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྤྱིའི་མ་དངུལ་དམངས་སྒོར་དུང་ཕྱུར814.9ཡིན།

ལམ་ཐིག་ཧྲིལ་བོ་ལོ་ངོ་བདུན་དང་ཕྱེད་ཀའི་རིང་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་དགོས།

སི་ཁྲོན་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་སྟག་ཚང་ལྷ་མོ་དགོན་པ་ནས་ཧོང་ཧྲན་ཀོན་བར་གྱི་ལམ་ཐིག་གནས་ཚུལ།

སྤྱིའི་རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ173ཡོད། 

མཛོད་དགེ་སོགས་ཀྱི་ལམ་ཁུལ་ནས་ཆེས་མགྱོགས་དུས་ཆུ་ཚོད་རེར་སྤྱི་ལེ250བསྐྱོད་ཆོག་པ་བཟོས་ཡོད། 

གསར་བསྐྲུན་བྱ་དགོས་པའི་འབབ་ཚིགས5ཡོད་དེ།  སོ་སོར་ཧྭ་ཧའུ་མཚེའུ་དང་། ཨ་ཞིས། པན་ཡིག  མཛོད་དགེ  ཧུང་ཡོན་བཅས་ཀྱི་འབབ་ཚིགས་ཡིན། 

ཚོད་རྩིས་བྱས་པའི་སྤྱིའི་མ་དངུལ་དམངས་སྒོར་དུང་ཕྱུར215གཡས་གཡོན་ཡིན། 

        ཁྲིན་ལན་ལྕགས་ལམ་ཀུང་ཟིའི་ཟི་ལིང་ནས་ཁྲིན་ཏུའུ་བར་གྱི་ལྕགས་ལམ་རྣམས་གྲངས་ཀྱི་བཀོད་འདོམས་པ་གཞོན་པ་ཡུན་ཅན་ཝུན་གྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བྱས་པ་ལྟར་ན།  ལམ་ཐིག་ཧྲིལ་བོ་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་རྗེས།  ཟི་ལིང་ནས་ཁྲིན་ཏུའུ་བར་ཆུ་ཚོད་བཞི་དང་ཕྱེད་ཀས་ཐོན་ཐུབ་པས་མིག་སྔར་ལས་ལྡབ་གཅིག་གིས་ཇེ་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་ལ། སྒུལ་འཁོར་ལ་བསྡད་ནས་མཛོད་དགེ་རྩྭ་ཐང་དང་།  སྟག་ཚང་ལྷ་མོ་དགོན་སོགས་སི་ཁྲོན་གྱི་ལྗོངས་ཁུལ་གྲགས་ཅན་དག་ལ་འགྲོ་ཆོག་པས་སྔར་ལས་སྟབས་བདེར་ཕྱིན་ཡོད་ཟེར། 

ཧུང་ཡོན།

   ཧུང་ཡོན་རྫོང་གི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ8398.23ཡོད་ཅིང་། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ནུབ་བྱང་རྒྱུད་དུ་གནས་པ་དང་རྔ་བ་བོད་རིགས་ཆང་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་དབུས་རྒྱུད་དུ་གནས་ཡོད། མེ་ཏོག་མཚེའུ་ལྗོངས་ཁུལ་དང་ཟླ་འོད་མཚོ་ཁུག་ལྗོངས་ཁུལ་སོགས་མིང་དུ་གྲགས་པའི་ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་རྒྱུ་ཁུལ་མང་པོ་ཡོད། 

མཛོད་དགེ

མཛོད་དགེ་ནི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ཤར་རྒྱུད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་དང་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ནུབ་བྱང་རྒྱུད་དུ་གནས་ཡོད་ལ། རྔ་བ་བོད་རིགས་ཆང་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་བྱང་རྒྱུད་དུ་མཛེས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་ས་མཐོའི་སྤང་ལྗོངས་འདམ་ར་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་མཛོད་དགེ་རེད། 

ལམ་ཐིག་གི་འཕེལ་ཕྱོགས་ལ་བལྟས་ན། ཟི་ལིང་ནས་ཁྲིན་ཏུའུ་བར་གྱི་ལྕགས་ལམ་བརྒྱུད་པའི་མཚོ་ཤར་དང་། རྨ་ལྷོ། ཀན་ལྷོ། རྔ་བ་བཅས་ས་ཁུལ་ནི“ས་ཁུལ་གསུམ་དང་ཁུལ་གསུམ”གྱི་ཤིན་ཏུ་དབུལ་བའི་ས་ཁུལ་གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་དང་། དམར་དམག་རྒྱང་སྐྱོད་ཀྱི“གངས་རིར་འཛེགས་ཤིང་རྩྭ་ཐང་བརྒལ་བའི”ས་ཁུལ་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། ལམ་རྒྱུད་ཀྱི་རང་བྱུང་མཛེས་ལྗོངས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང་། མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཟབ་མོ་ལྡན་ཞིང་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད། 

   སྔོན་དཔག་བྱས་པ་ལྟར་ན།  2030ལོར་ཟི་ལིང་ནས་གཙོད་བར་གྱི་འགྲུལ་རྒྱུན་ལོ་རེར་མི་ཁྲི586ཟིན་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་དངོས་ཟོག་དབོར་སྐྱེལ་ཏུན65ཟིན་རྒྱུ་ཡིན་ལ། གཙོད་ནས་ཧོང་ཧྲིན་ཀོན་བར་གྱི་འགྲུལ་བཞུད་བྱེད་ཚད་ལོར་མི་ཁྲི1165ཟིན་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་དངོས་ཟོག་དབོར་སྐྱེལ་བྱེད་ཚད་ལོ་རེར་ཏུན་ཁྲི77ཟིན་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།